Staropolskie dwory

Prosty dwór, któremu wiele charakteru nadaje niewątpliwie szeroki portyk kolumnowy zwieńczony trójkątnym frontonem. Dwór parterowy, nakryty dachem naczółkowym, wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku i powiększony o przybudówkę na początku XX stulecia. Baby występują w dokumentach co najmniej od 1505 roku, kiedy to były pustą wsią królewską należącą do starostwa odolanowskiego. Do końca dziejów pierwszej Rzeczypospolitej dzieliły losy tego starostwa, które najpierw przez ponad 100 lat trzymali Zborowscy herbu Jastrzębiec. Potem w posiadaniu kolejnych starostów z rodu Karnkowskich, Wolskich, Opalińskich, Rozdrażewskich, Radomickich, Dąmbskich, Leszczyńskich i Sułkowskich. Po drugim rozbiorze dobra starostwa włączone zostały do dóbr krotoszyńskich i przekazane w 1819 roku przez rząd pruski książętom Thurn und Taxis jako odszkodowanie za odebrany im w Nadrenii monopol pocztowy. W rękach tego rodu pozostawały do roku 1927, kiedy to przeszły na rzecz Skarbu Państwa Polskiego. Całość dóbr krotoszyńskich – tak zwanego księstwa krotoszyńskiego, których Baby były częścią – liczyła 11217 hektarów gruntów ornych. Dobra te zostały rozparcelowane po 1927 roku. Józef Jagodziński z Bab (ur. 1904), mąż Haliny, żołnierz kampanii wrześniowej, jeniec wojenny, został zakatowany w więzieniu UB w Lipianach w 1949 roku. Marian Lelesz (ur. 1926), syn Haliny Jagodzińskiej z pierwszego małżeństwa, żołnierz AK, poległ w starciu z Niemcami pod Stefanowem w 1944 roku. W 1939 roku właścicielką Bab była Halina Jagodzińska. Majątek w 1926 roku liczył 915 hektarów i miał gorzelnię.

Efektowny i okazały pałac, o dość prostych, klasycyzujących formach, z wyniosłym dwupiętrowym, środkowym ryzalitem zawierającym gtówne wejście poprzedzone kolumnowym gankiem, na którym balkon. W elewacji ogrodowej analogiczny ryzalit zwieńczony trójkątnym frontonem. Pałac zbudowany w końcu XIX wieku i przebudowany około 1920 roku.

Jeziorki w XIX wieku były własnością Moszczeńskich, z których rąk wyszły jednak przed 1881 rokiem. W 1881 roku ich właścicielem był Severin DGtschke, a w okresie międzywojennym dr Stefan Dąbrowski.

W roku 1939 właścicielem Jeziorek był dr Stefan Dąbrowski. Majątek w 1926 roku liczył 1434 hektary i miał gorzelnię.

Parterowy, wysoko podpiwniczony dwór, nakryty dachem naczółkowym, z piętrowym ryzalitem zwieńczonym balustradą w obu elewacjach. Środkowa część ryzalitu frontowego dodatkowo wyłamana, zwieńczona trójkątnym frontonem i poprzedzona gankiem kolumnowym wejścia, na którym balkon. Dwór zbudowany zapewne w pierwszej połowie XIX wieku, najprawdopodobniej z wykorzystaniem fragmentów starszej budowli. Pod koniec stulecia lub na początku XX wieku częściowo przebudowany i powiększony o boczną parterową przybudówkę. Komorze było niegdyś własnością Niegolewskich. Później przeszło w ręce niemieckie i w 1881 roku należało do Karla Heinricha Ritscha. Następnie wróciło w ręce polskie i w 1909 roku było własnością Macieja Prądzyńskiego. Potem w posiadaniu Skórzewskich.

W 1939 roku Komorze Przybysławskie należało do Kazimierza Skórzewskiego. Majątek w 1926 roku liczył 900 hektarów i miał gorzelnię.

Ładny, rozłożysty, barokowy dwór z drugiej połowy XVIII wieku, zbudowany dla Cieleckich, lepiej przechowujący tradycje dawnego polskiego budownictwa niż współczesne mu późnobarokowe lub wchodzące w modę klasycystyczne pałace. Parterowy, z piętrem mieszkalnym ukrytym w czterospadowym, wysokim, łamanym dachu polskim z wystawkami. Po obu bokach brzydkie skrzydła, być może z czasu międzywojennej przebudowy.

W 1187 roku Mieszko Stary nadał Lipnicę joannitom poznańskim. Już w XIV wieku Lipnica należała do Lipnickich, którzy toczyli proces z Janem Szczodrowskim o napad na ich gospodę. W roku 1531 Lipnica została sprzedana Feliksowi Oporowskiemu za 500 grzywien. W XIX wieku własność Mierzyńskich. W 1912 roku właścicielką była Konstancja z Mierzyńskich Łącka, która ofiarowała Lipnicę siostrom urszulankom szarym z Pniew Matki Urszuli Ledóchowskiej, które założyły tu dom dziecka, prowadzony do dziś.

Parterowy dwór, nakryty dachem naczółkowym, z mocno wyłamanym ryzalitem na osi i dwoma wystawkami dachowymi po obu jego stronach. Ryzalit i wystawki zwieńczone analogicznymi neobarokowymi szczytami ujętymi w wolutowe spływy i nakrytymi trójkątnymi frontonami. Wejście flankowane parą półkolumn. Dwór w swej obecnej formie pochodzi z końca XIX wieku lub początku XX. Niewykluczone, że powstał w wyniku przebudowy starszego budynku.

Mszczyczyn w XVII wieku należał do Grabowieckich, a w XVIII wieku do Koszutskich, od których w początku XIX wieku majątek kupili Zakrzewscy. Od 1873 roku do okresu międzywojennego własność Żółtowskich. Andrzej Żółtowski (ur. 1881), właściciel Mszczyczyna, został zamordowany przez Niemców w Oświęcimiu 6 września 1941 roku.

W 1926 roku właścicielem Mszczyczyna był Andrzej Żółtowski. Majątek liczył 631 hektarów.